Geothermische diepte

De geothermische diepte is een kritieke factor die bepalend is voor de levensvatbaarheid en efficiëntie van airconditioningsystemen op basis van aardwarmte. Dit artikel analyseert de technische normen, casestudy’s en technologische vooruitgang om de installatie te optimaliseren, en gaat verder dan de informatie die momenteel beschikbaar is.

Waarom is diepte bepalend voor geothermische efficiëntie?

De ondergrond werkt als een natuurlijke thermosfles:

• Tot 15 m: Temperatuur stabiel (15-18°C in Spanje), onafhankelijk van het seizoen.
• >20 m: Stijgt met 3°C elke 100 m door geothermische gradiënt.

Dankzij deze stabiliteit kunnen warmtepompen werken met COP’s van 4-5, waardoor het energieverbruik tot 70% lager is dan bij conventionele systemen.

Capture-systemen: Dieptes en toepassingen

1. Horizontale systemen (1,5-2 m)

• Materiaal: buizen van 32-40 mm in sleuven gevuld met bentoniet.
• Rendement: 18 W/m lineair (vereist 35-55 m per kW).
• Praktijkvoorbeeld: Voor een huis van 150 m² in Madrid is 450 m leiding in sleuven van 1,5 m diep nodig.

2. Verticale systemen (50-150 m)

• Standaardputten: Diameter 150 mm, met 4 buizen PE100 PN16 en bentoniet-cement opvulling.
• Vermogen: 50-70 W/m in granietbodems, 30-40 W/m in kleibodems.
• Praktijkvoorbeeld: Eengezinswoning in Barcelona met 2 putten van 100 m (16 kW thermisch).

3. Diepe geothermie (>300 m)

• Technologie: 300 m sondes met een ruwe buitenlaag voor maximaal thermisch contact.
• Toepassingen: Stadsverwarming (bijv. een wijk van 500 huizen in Malaga met 10 putten van 1.500 m).

4 Factoren die de optimale diepte bepalen

1. Warmtegeleidingsvermogen van de bodem
   • Natte klei: 2,5 W/mK → 20% kortere putten.
   • Gebroken graniet: 3,5 W/mK → Hoger rendement.
2. Energievraag gebouw
   • Berekening: 50 W/m² voor verwarming (CTE DB-HE 2024).
   • Voorbeeld: kantoor van 500 m² in Sevilla → 25 kW → 3 putten van 85 m.
3. Lokale regelgeving
   • Minimumafstand: 2 m van bomen, 1,5 m van funderingen.
   • Vergunningen: geotechnisch rapport vereist voor boorgaten >30 m (Wet 22/1973).
4. Sonde Technologie
   • Coaxiale sondes: 15% efficiënter dan U-buizen op >100 m.

Bijgewerkte kosten (2025)

Voorbeeld van afschrijving: Villa in Bilbao met verticaal systeem (€18.000) bespaart €1.200/jaar → ROI in 12 jaar.

Mythes vs. realiteiten

❌ Mythe: “Hoe dieper de put, hoe beter de prestaties”.
✅ Werkelijkheid: Boven 150 m compenseert de temperatuurstijging (3°C/100m) de kosten niet (+40% per put).

❌ Mythe: “Horizontale systemen zijn minder efficiënt”.
✅ Werkelijkheid: COP 4.2 wordt bereikt met slechts 1,2 m diepte.

Technische veelgestelde vragen

Wat is de temperatuur op X meter?

• 10 m: 15°C (het hele jaar door stabiel).
• 100 m: 25-28°C (mediterrane zone).
• 500 m: 40-45°C (ideaal voor stadsverwarming).

Hoe kies je tussen horizontaal en verticaal?

• Horizontaal: Terrein >500 m², renovaties met tuin.
• Verticaal: stedelijke ruimtes, rotsachtige bodems.

Conclusie: sleutels tot het maximaliseren van investeringen

1. Voer altijd een thermische responsietest (TRT) uit om de diepte aan te passen.
2. Kies voor coaxiale sondes in boorgaten >80 m om 15% efficiëntie te winnen.
3. Profiteer van subsidies zoals het REPower EU-plan, dat tot 40% van de installatie dekt.

Geothermie is niet alleen graven: het is precisietechniek waarbij elke meter telt. Dankzij de vooruitgang in materialen en 2025 voorschriften is het nu technisch en economisch haalbaar om systemen te realiseren met een rendement van <10 jaar.